Parlementaire vraag: De recente test van het BE-Alert waarschuwingssysteem
Mijn vraag aan de minister:
Domino is de naam van de voorganger van BE-Alert. Dit systeem werd destijds op efficiënte wijze ingezet, onder andere tijdens de treinramp in Wetteren in 2013, toen enkele duizenden mensen geëvacueerd moesten worden. Kort daarna werd BE-Alert voor alle Belgische gemeenten ontplooid, waarvan er vandaag zo'n 85 % ook effectief aangesloten zijn.
Het spreekt voor zich dat het belang van een efficiënte werking van dit systeem vele burgers en mijzelf bezighoudt. Ook tijdens de helse overstromingen in juli 2021 werd het systeem bijvoorbeeld meer dan 100 keer ingezet.
Op 7 oktober hield het Nationaal Crisiscentrum dan haar jaarlijkse test van het BE-Alert systeem. We weten ondertussen dat het van het grootste belang is dat lokale overheden zich kunnen beroepen op een performant waarschuwingssysteem om correcte en volledige informatie te laten doorstromen naar de inwoners. Dat is een van de manieren om de impact van een ramp of incident in de mate van het mogelijke te beperken.
Het is dus belangrijk dat BE-Alert in eerste instantie een stabiel systeem is, maar vooral ook voldoende breed verspreid is onder de bevolking. Hoe groter het bereik, des te meer mensen correct en tijdig geïnformeerd worden en bijgevolg ook minder afhankelijk zijn van vaak fake nieuws dat verspreid wordt, vooral via de sociale media.
Blijkt uit de densiteit van de aangesloten burgers op BE-Alert, dat in gemeenten waar rampen of incidenten plaatsvonden, of waar meer oefeningen gebeurden, ook meer mensen geconnecteerd zijn?
Wat is de aangroei van het aantal burgers op BE-Alert, sedert de start na de treinramp in Wetteren in 2013?
Werkt het systeem dynamisch genoeg? Wordt de verhuis van een burger naar een andere gemeente, of de ingebruikname van een nieuw gsm-nr. automatisch geactualiseerd in de database?
Hoe bent u van plan om de verdere uitrol van BE-Alert onder de bevolking te bevorderen?
Vervullen de gemeentebesturen, hulpverlenings- en politiezones de rol die van hen verwacht wordt, om de burger te overtuigen zich aan te sluiten op het systeem?
Hoe wenst u de gemeenten die momenteel nog geen gebruik maken van BE-Alert te overtuigen om dit alsnog te doen?
Het antwoord van de minister:
Het Geachte Lid vindt hieronder het antwoord op de gestelde vragen.
Het alarmeringsplatform BE-Alert is op dit moment het belangrijkste instrument om een efficiënte en snelle alarmering van burgers bij noodsituaties te ondersteunen. Om BE-Alert zoveel mogelijk slagkracht te geven, moeten we zoveel mogelijk burgers overtuigen zich in te schrijven op BE-Alert. Daarbij valt het inderdaad op dat we de sterkste aangroei van het aantal inschrijvingen kunnen noteren in gemeenten of provincies waarin actief met BE-Alert geoefend wordt of waarin BE-Alert effectief wordt ingezet bij reële noodsituaties. Zo zijn er voorbeelden gekend van gemeenten die BE-Alert inzetten bij een brand en op enkele uren tijd het aantal BE-Alert-inschrijvingen verdubbeld zien. Onze gezamenlijke inspanningen leidden tot een toename van het aantal BE-Alert-inschrijvingen van 66.000 op het einde van het pilootproject in 2015 naar 955.000 vandaag de dag.
BE-Alert werd vorm gegeven met alle respect voor bescherming van privé-gegevens. In die zin is het dan ook de burger zelf die instaat voor het actualiseren en beheren van de adresgegevens en de contactgegevens.
Het Nationaal Crisiscentrum kan rekenen op de steun van de lokale partners, waarvan een groot deel deze rol zeer actief en enthousiast invult. Dikwijls staat het succes van het aantal BE-Alert-inschrijvingen rechtstreeks in verband met communicatie-acties van burgemeesters of gouverneurs.
Daarnaast herhaalt het Nationaal Crisiscentrum op geregelde tijdstippen zijn informatiecampagnes omtrent BE-Alert en biedt het permanent tekst en visueel materiaal aan om op lokaal niveau succesvol rond BE-Alert te communiceren. Ik nodig dan ook graag iedere burgemeester en gouverneur uit om hier actief mee aan de slag te gaan.
Het mag inmiddels duidelijk zijn dat BE-Alert vaak het verschil kan maken bij noodsituaties. Bij deze alarmering spelen lokale overheden een cruciale rol vanwege hun bevoorrecht zicht op de noodsituatie, het terrein en het lokale crisisbeheer. Vanuit het Nationaal Crisiscentrum wordt permanent gewerkt aan een eenvoudig gebruik van BE-Alert en het informeren en overtuigen van gemeenten die nog niet aangesloten zijn.
